Het Geloof in de Namen en Eigenschappen van Allah
Door de nobele Shaykh
al-Imaam Mohammad ibn Saalih al-'Oethaymien
- moge Allah hem genadig zijn -
www.soennah.com
Het geloof in Allah omvat vier zaken: (...)
De vierde zaak:
Dat je gelooft in de Namen en Eigenschappen van Allah, door te bevestigen wat Hij - vrij is Hij van elke tekortkoming - voor Zichzelf heeft Bevestigd in Zijn Boek of in de Soennah van Zijn Boodschapper - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - aan Namen en Eigenschappen. Dit dient te gebeuren op de manier die bij Hem past, zonder deze Namen en/of Eigenschappen te verdraaien (tahrief), te ontkennen (ta'tiel), een hoedanigheid hieraan toe te kennen (takyief) en zonder Hem te vergelijken met Zijn Schepping (tamthiel). Degene die de Verzen of overleveringen over de Eigenschappen verdraait, heeft het geloof in Allah niet verwezenlijkt.
Er zijn mensen die hebben gezegd dat:
الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى
‘De Barmhartige, Hij heeft Zich boven de Troon Verheven'
(Soerah Taahaa: 5)
...inhoudt dat Hij (de Troon) heeft veroverd. De betekenis van Istawaa (in het Vers) is echter - zowel islamitisch als taalkundig gezien - dat Hij zich heeft Verheven boven de Troon. Maar dit is een specifieke verheffing, niet de algemene verheffing boven alle schepselen. Degene die Istawaa uitlegt als ‘Istawlaa' (veroveren) heeft het geloof in Allah niet verwezenlijkt, omdat hij een Eigenschap heeft ontkend die Allah voor Zichzelf heeft Bevestigd. Het is echter verplicht om de Eigenschappen te bevestigen.
En degene die zegt dat:
لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ
‘Voor hetgeen Ik met Mijn twee Handen heb geschapen'
(Soerah Saad: 75)
...betekent: ‘met Mijn twee Machten' of ‘met Mijn twee Krachten', en dat Allah geen werkelijke Hand bezit; diegene heeft het geloof in Allah niet verwezenlijkt. Als hij het geloof in Allah had verwezenlijkt, dan zou hij zeggen: ‘Allah - de Almachtige en Majesteitelijke - heeft een werkelijke Hand, maar deze Hand is niet te vergelijken met de handen van de schepselen', zoals Allah - de Almachtige en Majesteitelijke - heeft gezegd:
لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ
‘Niets is zoals Hij'
(Soerah ash-Shoeraa: 11)
Wij zeggen namelijk niets over Allah, behalve datgene waar Hij ons over op de hoogte heeft gebracht betreffende Zichzelf. Als wij niet eens in staat zijn om iets te zeggen over een persoon die wij nooit hebben gezien, zelfs al bevindt hij zich in dezelfde stad, hoe kunnen wij dan iets zeggen over Allah - de Verhevene - zonder kennis?!
En als men zegt: ‘Allah spreekt niet met woorden die gehoord worden, maar Zijn spraak is de betekenis van datgene wat zich in Hem bevindt en hetgeen (de Engel) Djibriel heeft gehoord, is geschapen. Dit zijn geluiden die Allah - de Almachtige en Majesteitelijke - heeft geschapen om te verwoorden wat zich in Hem bevindt', dan is dit iemand die het geloof in Allah niet heeft verwezenlijkt. De reden hiervoor is dat de uitleg van ‘de Spraak' op voornoemde manier erop wijst dat Allah - de Verhevene - niet werkelijk Spreekt. Als men namelijk zegt: ‘De Spraak is de betekenis van datgene wat zich in Hem bevindt', dan komt het erop neer dat de betekenis van de Spraak, de Kennis is, en niet dat deze gehoord wordt. En bouw hier maar op voort.
Op deze manier hebben al degenen die innoveren met betrekking tot de Namen en Eigenschappen - degenen die strijdig zijn aan hetgeen waar de Vrome Voorgangers zich op bevonden - het geloof in Allah niet verwezenlijkt. Wij zeggen niet dat zij geen gelovigen zijn, want zij zijn zonder twijfel gelovigen, maar zij hebben het geloof in Allah niet verwezenlijkt. Wat aan hen is voorbij gegaan van de vier zaken, is het vierde punt: het geloof in de Namen en Eigenschappen van Allah. Zij hebben het geloof hierin niet verwezenlijkt. Zij hebben fouten gemaakt en zijn strijdig aan de weg van de Voorgangers.
Hun weg is dwaling, zonder twijfel, maar er wordt niet over deze persoon gezegd dat hij dwalend is, totdat het bewijs tegen hem geleverd is. Als het bewijs tegen hem geleverd is en hij blijft volharden in zijn fout en dwaling, dan is hij een innovator in datgene waarin hij strijdig is aan de Waarheid, ook al is hij een Selefie(1) in de zaken hiernaast. Aldus wordt hij niet beschreven als innovator (moebtadi') op een algemene manier en ook niet als een Selefie op een algemene manier. Neen, hij wordt beschreven als een Selefie betreffende datgene waarin hij de Voorgangers volgt en als innovator betreffende hetgeen waarin hij strijdig is met hen.
Een andere kwestie betreffende de Namen en Eigenschappen waarover meningsverschillen zijn ontstaan, is de betekenis van de overlevering:
إِنَّ اللهَ خَلَقَ آَدَمَ عَلَى صُوْرَتِهِ
‘Voorwaar, Allah heeft Aadam naar Zijn Beeld geschapen.'(2)
Hier is ophef over ontstaan, de stemmen zijn verheven en de dialogen verveelvoudigd; Hoe kan het zo zijn dat Allah Aadam naar Zijn Beeld heeft geschapen?
Er is een volk dat deze overlevering heeft verdraaid op een oneervolle en weerzinwekkende manier. Zij hebben gezegd: ‘De betekenis van de overlevering dat Allah Aadam naar zijn beeld heeft geschapen, is dat Allah Aadam naar Aadam's beeld heeft geschapen.'
Allah is Degene Die om hulp wordt gevraagd! Is het mogelijk voor de meest welbespraakte en oprechtste persoon - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - om met de verwijzing in de zin (d.w.z.: ‘zijn') terug te verwijzen naar het schepsel, bedoelende met ‘en Hij heeft Aadam naar zijn beeld geschapen' dat Allah Aadam naar Aadam's beeld heeft geschapen?! Dit is onmogelijk, omdat elk schepsel is geschapen naar zijn beeld, en dan zou Aadam op geen enkele manier beter zijn dan alle anderen. Dit is gebrabbel zonder betekenis. Weten jullie waarom zij deze oneervolle en weerzinwekkende ontkenning hebben geuit?
Zij zeiden: ‘De reden hiervoor is dat als men zou zeggen dat dit het beeld is van de Heer, de Almachtige en Majesteitelijke, dan zou men Allah met Zijn schepping vergelijken, omdat het beeld van iets hetzelfde is als datgene. En dit valt onder het vergelijken van Allah met Zijn schepping.'
Ons antwoord hierop is: ‘Als jij de tekstuele bewijzen hun recht zou geven, dan zou jij gezegd hebben dat Allah Aadam naar het Beeld Allah heeft geschapen, maar dat er niets is zoals Allah.'(3)
Als iemand dan zou zeggen: ‘Geef ons een voorbeeld waarmee wij genoegen zullen nemen, over iets dat het beeld heeft van iets anders, zonder dat het daarop lijkt.'
Dan zeggen wij in antwoord daarop: ‘Het is authentiek overgeleverd dat de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - heeft gezegd:
إِنَّ أَوَّلَ زُمْرَةٍ تَدْخُلُ الجَنَّةَ عَلَى صُوْرَةِ القَمَرِ لَيْلَةِ البَدْرِ ثُمَّ الَّذِيْنَ يَلوُنَهُمْ عَلَى أَضْوَءِ كَوْكَبٍ فِي السَّمَاء
‘Voorwaar, De eerste groep die het Paradijs zal betreden, heeft het beeld van de volle maan. Degenen die na hen komen zullen het beeld hebben van de meest stralende ster in de hemel.'(4)
Ben jij van mening dat deze personen, die het Paradijs zullen betreden, in elk opzicht als de maan zijn? Of ben jij van mening dat ze naar het beeld van een mens zullen zijn, maar m.b.t. schoonheid en het stralen van hun gezichten e.d. naar het beeld van de maan, maar niet elk opzicht? Als jij het eerstgenoemde aanhangt, dan betekent dit logischerwijs dat zij het Paradijs zullen binnentreden zonder ogen en monden. En als jij het laatstgenoemde aanhangt, dan is de twijfel verdwenen en is het bevestigd dat het niet zo hoeft te zijn dat als iets het beeld van iets anders heeft, dat het gelijk moet zijn aan dat andere in alle opzichten.
De kwestie betreffende de Eigenschappen is in ieder geval een geweldige kwestie. Het gevaar ervan is gigantisch en het is niet mogelijk voor een persoon om vrij te zijn van moeilijkheden en verdoemenis, zonder de Vrome Voorgangers te volgen. Bevestig wat Allah - de Verhevene - voor Zichzelf heeft Bevestigd en ontken wat Allah voor Zichzelf heeft Ontkend, opdat je zult rusten.
Dien je onderzoek te doen naar een zaak waarvan het onderzoek behoort tot de overdrijving en buitensporigheid?
Het antwoord: Nee, daar dien je geen onderzoek naar te doen.
Al-Imaam Maalik - moge Allah hem genadig zijn - werd gevraagd naar de volgende Uitspraak van Allah - de Verhevene:
الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى
‘De Barmhartige, Hij heeft zich boven de Troon Verheven (Istawaa).'
(Soerah Taahaa: 5)
‘Hoe heeft Hij Zich Verheven?'
Al-Imaam Maalik - moge Allah hem genadig zijn - boog zijn hoofd en begon te zweten vanwege de druk die de vraag die hem werd gesteld op hem uitoefende en vanwege zijn ontzag voor de Heer - de Almachtige en Majesteitelijke. Vervolgens hief hij zijn hoofd op en zei:
‘Al-Istiwaa is niet onbekend.' Dat wil zeggen dat het woord bekend is in de Arabische taal. Iemand heeft Istiwaa verricht; dat wil zeggen dat deze persoon zich ergens over heeft verheven en zich hier heeft gevestigd. En alles wat in de Qor-aan, Soennah en de taal van de Arabieren is overgeleverd wijst erop dat als het woord ‘Istawaa' vergezeld wordt van het woordje ‘op' (‘alaa), dat de betekenis hiervan ‘het verheffen' is.
De volgende uitspraak van al-Imaam Maalik: ‘En de hoedanigheid is niet te begrijpen met het verstand', betekent: Wij kunnen de hoedanigheid van Allah's Istiwaa over Zijn Troon niet begrijpen met ons verstand, maar de manier om dit te begrijpen is het ‘horen'.
En zijn uitspraak: ‘Het geloof hierin is verplicht', betekent dat het geloof in de Istiwaa van Allah over Zijn Troon op een manier die bij Hem past, verplicht is.
En zijn uitspraak: ‘Het vragen ernaar is een innovatie', betekent dat het vragen naar de hoedanigheid van de Istiwaa een innovatie is. De reden hiervoor is dat de Metgezellen - moge Allah tevreden met hen zijn - de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - hier niet over hebben gevraagd, terwijl zij ijveriger waren dan ons in het leren kennen van Allah - de Almachtige en Majesteitelijke. Ook is het zo dat degene die hen dan zou beantwoorden, veel meer kennis heeft dan ons over Allah, de Verhevene. Ondanks dit alles is de vraag niet voorgekomen. Is wat voor hen genoeg was, dan niet genoeg voor ons?
Het antwoord hierop is: Jazeker wel, het is de Moslim verplicht om genoegen te nemen met datgene waar de Vrome Voorgangers genoegen mee hebben genomen. Hij dient niet verder te vragen.
Daarna zei al-Imaam Maalik - moge Allah hem genadig zijn: ‘Ik zie jou niet anders' d.w.z. ik veronderstel dat jij niet iets anders bent, ‘dan als een innovator'. Jij wilt het geloof van de mensen voor hen verpesten. Daarna gaf hij bevel om deze persoon weg te sturen en hij werd uit de moskee gezet, d.w.z. de Moskee van de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - (in al-Medienah). Hij heeft niet gezegd: ‘Bij Allah, ik kan hem er niet uit zetten, omdat ik vrees tot degenen te behoren die genoemd worden in de Uitspraak van de Verhevene:
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ
‘En wie is er onrechtvaardiger dan degene die verhindert dat in de moskeeën van Allah Zijn Naam wordt genoemd?'
(Soerah al-Baqarah: 114)
...omdat ik deze persoon tegenhoud de moskee te betreden.' Dit gezien deze persoon niet naar binnen is getreden om Allah's Naam te gedenken. Integendeel, hij is naar binnen getreden om de dienaren van Allah te verpesten en zulke mensen dienen tegengehouden te worden.
Als degene die knoflook en uien heeft gegeten al tegengehouden dient te worden om de moskee te betreden, hoe zit het dan met degene die de religie van de mensen voor hen wil verpesten? Hebben wij dan niet méér recht om hem tegen te houden? Integendeel, bij Allah, maar vele mensen zijn onachtzaam.
In ieder geval, dit is een geweldige zaak, maar ik waarschuw jullie dat jullie niet moeten overdrijven in het zich bezighouden met de Namen en Eigenschappen en ik waarschuw jullie tegen het vragen van zaken die niet nodig zijn.
Sommige mensen zeggen: ‘Allah - de Verhevene - heeft Vingers', waarop de ‘verdraaiers' zeggen: ‘Hij heeft geen vingers, maar de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - bedoelde met zijn uitspraak:
إنَّ قُلُوْبَ بَنِيْ آدَمَ بَيْنَ أُصْبُعَيْنِ مِنْ أَصَابِعِ الرَّحْمَنِ
‘Voorwaar, de harten van de afstammelingen van Aadam bevinden zich tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige.'(5)
...dat Allah de Volmaakte Heerschappij en het Volmaakte Bestuur heeft.'
Vrij is Allah van elke tekortkoming, weten jullie het beter dan de Boodschapper van Allah - sallallahoe ‘alayhi wa sallam? Zij ontkennen dat Allah Vingers heeft, omdat zij veronderstellen dat het bevestigen hiervan inhoudt dat Allah met Zijn schepping wordt vergeleken. Wat zij dus eigenlijk doen, is Allah eerst met Zijn schepping vergelijken en vervolgens ontkennen dat Hij Vingers heeft. Zij hebben dus twee (verboden) zaken samengenomen, namelijk het vergelijken (tashbieh) en het ontkennen (ta'tiel).
Toen kwamen er anderen, die zeiden: ‘De harten van de afstammelingen van Aadam bevinden zich tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige', waarna zij de miswaak(6) tussen hun vingers hielden en zeiden: ‘tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige.' Moge Allah deze twee vingers afsnijden! Is dit toegestaan?
Het antwoord: Dit is niet toegestaan. Ten eerste: ben jij ervan op de hoogte dat Allah vijf Vingers heeft? Een duim en een wijs- en middelvinger, en een ringvinger en pink? Nee, dit weet jij niet. Ten tweede: ben jij ervan op de hoogte of ‘tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige' betekent dat de harten zich tussen de duim en wijsvinger bevinden? Of tussen de duim en middelvinger? Of tussen de duim en ringvinger? Of tussen de duim en pink? Hoe kun je iets zeggen over Allah waar je geen kennis over hebt? ‘Of verzinnen zij leugens over Allah?' Dit soort mensen dienen opgevoed te worden, omdat zij iets over Allah zeggen waar zij geen kennis over hebben.
Dan zeggen zij: ‘Heeft de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - niet zijn duim en wijsvinger op zijn oog en oor gehouden, toen hij zei: ‘En Allah is Alhorend, Alziend'?'(7)
Wij zeggen hierop: Ja, inderdaad, maar jij bent geen Boodschapper dat je dit ook kunt doen. Bovendien deed de Boodschapper - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - dit enkel om duidelijk te maken dat het ‘Gehoor' en ‘Zicht' is.
Ik herhaal dat de kwestie van de Eigenschappen een geweldige kwestie is... Pas op dat je uitglijdt, want wat zich onder jouw voeten bevindt, is bodemloos. Deze kwestie is namelijk heel ingewikkeld.
Anderen zeggen iets over de Uitspraak van Allah:
وَالْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
‘En Hij heeft de gehele aarde in Zijn greep op de Dag der Opstanding'
(Soerah az-Zoemar: 67)
Zij bewegen hun handen en doen alsof zij iets vasthebben - ik zoek mijn toevlucht bij Allah. Weer anderen zeggen: ‘in Zijn greep' betekent: ‘in Zijn Macht', maar het verschil tussen deze twee is enorm.
In ieder geval herhaal ik: Pas op met de kwestie van de Eigenschappen, pas op met het nutteloos praten over iets waar de Vrome Voorgangers niet over gepraat hebben.
Sommige geleerden hebben gezegd: ‘Degene die geen genoegen neemt met hetgeen waar de Metgezellen en de Taabi'oen (de generatie na de Metgezellen) genoegen mee hebben genomen; moge Allah ervoor zorgen dat niets genoeg voor hem is.'
Bron: Sharh al-Arba'ien an-Nawawiyyah, hadieth nummer 2
Vertaald vanuit het Arabisch door: Een zuster
-----------------------------------------------------------------------
(1) Voetnoot van de vertaalster: Selefie: Iemand die zich toeschrijft aan de methodologie van de Selef, voornamelijk als het gaat om de geloofsleer (‘Aqiedah). De Selef zijn de Metgezellen, de Taabie'oen (de generatie na de Metgezellen, die wel de Metgezellen, maar niet de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - hebben gezien) en de Taabi' at-Taabi'ien (de generatie na de Taabie'oen).
(2) Overgeleverd door al-Boekhaarie (6227) en Moeslim (2841).
(3) Al-Imaam al-Albaanie - moge Allah hem genadig zijn - werd gevraagd: De Profeet - sallallahoe 'alayhi wa sallam - heeft gezegd: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar zijn Beeld." Naar wie wordt hier verwezen met de verwijzing "zijn"?
Daarop antwoordde hij: Er wordt verwezen naar Aadam - 'alayhis-salaam. Wat de overlevering betreft: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar het Beeld van de Meest Barmhartige", deze is zwak en niet authentiek. De verduidelijking en gedetailleerde uitleg van haar zwakheid zal te vinden zijn in het derde deel van Silsilah al-Ahaadieth ad-Da'iefah, al is het zo dat velen van Ahloes-Soennah deze overlevering hebben bevestigd. Maar de kennis van hadieth assisteert niet in het bevestigen ervan. Hij is dus da'ief (zwak) en zelfs moenkar (een zwakke overlevering die een authentieke overlevering tegenspreekt) met de toevoeging: "...naar het Beeld van de Meest Barmhartige."
De authentieke overlevering, zoals die in Moeslim en andere is gekomen, is: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar zijn beeld." Niet meer. En in Sahieh al-Boekhaarie is overgeleverd op het gezag van Aboe Hoerayrah, met een toevoeging die benadrukt dat het woordje "zijn" verwijst naar Aadam, aangezien de Profeet - sallallahoe 'alayhi wa sallam - zegt: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar zijn beeld, met de lengte van 60 el (armlengte)." Dit is een duidelijke tekst die erop wijst dat de verwijzing terugkeert naar Aadam - 'alayhis-salaam. Maar als de overlevering met de verwijzing naar Allah authentiek zou zijn, dan geloven wij daarin, zonder er een hoedanigheid aan toe te kennen (takyief), zonder het te verdraaien (ta-wiel), zonder vergelijkingen te maken met de schepping (tashbieh) en zonder het te ontkennen (ta'tiel) (zie Silsilah al-Hoeda wan-Noer, cassette 89).
(4) Overgeleverd door al-Boekhaarie (3246) en Moeslim (2834).
(5) Overgeleverd door al-Boekhaarie (3246) en Moeslim (2834).
(6) Voetnoot van de vertaalster: Miswaak: Stokje van de Arak boom dat gebruikt wordt voor het reinigen van de mond.
(7) Overgeleverd door al-Boekhaarie (3246) en Moeslim (2834).
Door de nobele Shaykh
al-Imaam Mohammad ibn Saalih al-'Oethaymien
- moge Allah hem genadig zijn -
www.soennah.com
Het geloof in Allah omvat vier zaken: (...)
De vierde zaak:
Dat je gelooft in de Namen en Eigenschappen van Allah, door te bevestigen wat Hij - vrij is Hij van elke tekortkoming - voor Zichzelf heeft Bevestigd in Zijn Boek of in de Soennah van Zijn Boodschapper - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - aan Namen en Eigenschappen. Dit dient te gebeuren op de manier die bij Hem past, zonder deze Namen en/of Eigenschappen te verdraaien (tahrief), te ontkennen (ta'tiel), een hoedanigheid hieraan toe te kennen (takyief) en zonder Hem te vergelijken met Zijn Schepping (tamthiel). Degene die de Verzen of overleveringen over de Eigenschappen verdraait, heeft het geloof in Allah niet verwezenlijkt.
Er zijn mensen die hebben gezegd dat:
الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى
‘De Barmhartige, Hij heeft Zich boven de Troon Verheven'
(Soerah Taahaa: 5)
...inhoudt dat Hij (de Troon) heeft veroverd. De betekenis van Istawaa (in het Vers) is echter - zowel islamitisch als taalkundig gezien - dat Hij zich heeft Verheven boven de Troon. Maar dit is een specifieke verheffing, niet de algemene verheffing boven alle schepselen. Degene die Istawaa uitlegt als ‘Istawlaa' (veroveren) heeft het geloof in Allah niet verwezenlijkt, omdat hij een Eigenschap heeft ontkend die Allah voor Zichzelf heeft Bevestigd. Het is echter verplicht om de Eigenschappen te bevestigen.
En degene die zegt dat:
لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ
‘Voor hetgeen Ik met Mijn twee Handen heb geschapen'
(Soerah Saad: 75)
...betekent: ‘met Mijn twee Machten' of ‘met Mijn twee Krachten', en dat Allah geen werkelijke Hand bezit; diegene heeft het geloof in Allah niet verwezenlijkt. Als hij het geloof in Allah had verwezenlijkt, dan zou hij zeggen: ‘Allah - de Almachtige en Majesteitelijke - heeft een werkelijke Hand, maar deze Hand is niet te vergelijken met de handen van de schepselen', zoals Allah - de Almachtige en Majesteitelijke - heeft gezegd:
لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ
‘Niets is zoals Hij'
(Soerah ash-Shoeraa: 11)
Wij zeggen namelijk niets over Allah, behalve datgene waar Hij ons over op de hoogte heeft gebracht betreffende Zichzelf. Als wij niet eens in staat zijn om iets te zeggen over een persoon die wij nooit hebben gezien, zelfs al bevindt hij zich in dezelfde stad, hoe kunnen wij dan iets zeggen over Allah - de Verhevene - zonder kennis?!
En als men zegt: ‘Allah spreekt niet met woorden die gehoord worden, maar Zijn spraak is de betekenis van datgene wat zich in Hem bevindt en hetgeen (de Engel) Djibriel heeft gehoord, is geschapen. Dit zijn geluiden die Allah - de Almachtige en Majesteitelijke - heeft geschapen om te verwoorden wat zich in Hem bevindt', dan is dit iemand die het geloof in Allah niet heeft verwezenlijkt. De reden hiervoor is dat de uitleg van ‘de Spraak' op voornoemde manier erop wijst dat Allah - de Verhevene - niet werkelijk Spreekt. Als men namelijk zegt: ‘De Spraak is de betekenis van datgene wat zich in Hem bevindt', dan komt het erop neer dat de betekenis van de Spraak, de Kennis is, en niet dat deze gehoord wordt. En bouw hier maar op voort.
Op deze manier hebben al degenen die innoveren met betrekking tot de Namen en Eigenschappen - degenen die strijdig zijn aan hetgeen waar de Vrome Voorgangers zich op bevonden - het geloof in Allah niet verwezenlijkt. Wij zeggen niet dat zij geen gelovigen zijn, want zij zijn zonder twijfel gelovigen, maar zij hebben het geloof in Allah niet verwezenlijkt. Wat aan hen is voorbij gegaan van de vier zaken, is het vierde punt: het geloof in de Namen en Eigenschappen van Allah. Zij hebben het geloof hierin niet verwezenlijkt. Zij hebben fouten gemaakt en zijn strijdig aan de weg van de Voorgangers.
Hun weg is dwaling, zonder twijfel, maar er wordt niet over deze persoon gezegd dat hij dwalend is, totdat het bewijs tegen hem geleverd is. Als het bewijs tegen hem geleverd is en hij blijft volharden in zijn fout en dwaling, dan is hij een innovator in datgene waarin hij strijdig is aan de Waarheid, ook al is hij een Selefie(1) in de zaken hiernaast. Aldus wordt hij niet beschreven als innovator (moebtadi') op een algemene manier en ook niet als een Selefie op een algemene manier. Neen, hij wordt beschreven als een Selefie betreffende datgene waarin hij de Voorgangers volgt en als innovator betreffende hetgeen waarin hij strijdig is met hen.
Een andere kwestie betreffende de Namen en Eigenschappen waarover meningsverschillen zijn ontstaan, is de betekenis van de overlevering:
إِنَّ اللهَ خَلَقَ آَدَمَ عَلَى صُوْرَتِهِ
‘Voorwaar, Allah heeft Aadam naar Zijn Beeld geschapen.'(2)
Hier is ophef over ontstaan, de stemmen zijn verheven en de dialogen verveelvoudigd; Hoe kan het zo zijn dat Allah Aadam naar Zijn Beeld heeft geschapen?
Er is een volk dat deze overlevering heeft verdraaid op een oneervolle en weerzinwekkende manier. Zij hebben gezegd: ‘De betekenis van de overlevering dat Allah Aadam naar zijn beeld heeft geschapen, is dat Allah Aadam naar Aadam's beeld heeft geschapen.'
Allah is Degene Die om hulp wordt gevraagd! Is het mogelijk voor de meest welbespraakte en oprechtste persoon - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - om met de verwijzing in de zin (d.w.z.: ‘zijn') terug te verwijzen naar het schepsel, bedoelende met ‘en Hij heeft Aadam naar zijn beeld geschapen' dat Allah Aadam naar Aadam's beeld heeft geschapen?! Dit is onmogelijk, omdat elk schepsel is geschapen naar zijn beeld, en dan zou Aadam op geen enkele manier beter zijn dan alle anderen. Dit is gebrabbel zonder betekenis. Weten jullie waarom zij deze oneervolle en weerzinwekkende ontkenning hebben geuit?
Zij zeiden: ‘De reden hiervoor is dat als men zou zeggen dat dit het beeld is van de Heer, de Almachtige en Majesteitelijke, dan zou men Allah met Zijn schepping vergelijken, omdat het beeld van iets hetzelfde is als datgene. En dit valt onder het vergelijken van Allah met Zijn schepping.'
Ons antwoord hierop is: ‘Als jij de tekstuele bewijzen hun recht zou geven, dan zou jij gezegd hebben dat Allah Aadam naar het Beeld Allah heeft geschapen, maar dat er niets is zoals Allah.'(3)
Als iemand dan zou zeggen: ‘Geef ons een voorbeeld waarmee wij genoegen zullen nemen, over iets dat het beeld heeft van iets anders, zonder dat het daarop lijkt.'
Dan zeggen wij in antwoord daarop: ‘Het is authentiek overgeleverd dat de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - heeft gezegd:
إِنَّ أَوَّلَ زُمْرَةٍ تَدْخُلُ الجَنَّةَ عَلَى صُوْرَةِ القَمَرِ لَيْلَةِ البَدْرِ ثُمَّ الَّذِيْنَ يَلوُنَهُمْ عَلَى أَضْوَءِ كَوْكَبٍ فِي السَّمَاء
‘Voorwaar, De eerste groep die het Paradijs zal betreden, heeft het beeld van de volle maan. Degenen die na hen komen zullen het beeld hebben van de meest stralende ster in de hemel.'(4)
Ben jij van mening dat deze personen, die het Paradijs zullen betreden, in elk opzicht als de maan zijn? Of ben jij van mening dat ze naar het beeld van een mens zullen zijn, maar m.b.t. schoonheid en het stralen van hun gezichten e.d. naar het beeld van de maan, maar niet elk opzicht? Als jij het eerstgenoemde aanhangt, dan betekent dit logischerwijs dat zij het Paradijs zullen binnentreden zonder ogen en monden. En als jij het laatstgenoemde aanhangt, dan is de twijfel verdwenen en is het bevestigd dat het niet zo hoeft te zijn dat als iets het beeld van iets anders heeft, dat het gelijk moet zijn aan dat andere in alle opzichten.
De kwestie betreffende de Eigenschappen is in ieder geval een geweldige kwestie. Het gevaar ervan is gigantisch en het is niet mogelijk voor een persoon om vrij te zijn van moeilijkheden en verdoemenis, zonder de Vrome Voorgangers te volgen. Bevestig wat Allah - de Verhevene - voor Zichzelf heeft Bevestigd en ontken wat Allah voor Zichzelf heeft Ontkend, opdat je zult rusten.
Dien je onderzoek te doen naar een zaak waarvan het onderzoek behoort tot de overdrijving en buitensporigheid?
Het antwoord: Nee, daar dien je geen onderzoek naar te doen.
Al-Imaam Maalik - moge Allah hem genadig zijn - werd gevraagd naar de volgende Uitspraak van Allah - de Verhevene:
الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى
‘De Barmhartige, Hij heeft zich boven de Troon Verheven (Istawaa).'
(Soerah Taahaa: 5)
‘Hoe heeft Hij Zich Verheven?'
Al-Imaam Maalik - moge Allah hem genadig zijn - boog zijn hoofd en begon te zweten vanwege de druk die de vraag die hem werd gesteld op hem uitoefende en vanwege zijn ontzag voor de Heer - de Almachtige en Majesteitelijke. Vervolgens hief hij zijn hoofd op en zei:
‘Al-Istiwaa is niet onbekend.' Dat wil zeggen dat het woord bekend is in de Arabische taal. Iemand heeft Istiwaa verricht; dat wil zeggen dat deze persoon zich ergens over heeft verheven en zich hier heeft gevestigd. En alles wat in de Qor-aan, Soennah en de taal van de Arabieren is overgeleverd wijst erop dat als het woord ‘Istawaa' vergezeld wordt van het woordje ‘op' (‘alaa), dat de betekenis hiervan ‘het verheffen' is.
De volgende uitspraak van al-Imaam Maalik: ‘En de hoedanigheid is niet te begrijpen met het verstand', betekent: Wij kunnen de hoedanigheid van Allah's Istiwaa over Zijn Troon niet begrijpen met ons verstand, maar de manier om dit te begrijpen is het ‘horen'.
En zijn uitspraak: ‘Het geloof hierin is verplicht', betekent dat het geloof in de Istiwaa van Allah over Zijn Troon op een manier die bij Hem past, verplicht is.
En zijn uitspraak: ‘Het vragen ernaar is een innovatie', betekent dat het vragen naar de hoedanigheid van de Istiwaa een innovatie is. De reden hiervoor is dat de Metgezellen - moge Allah tevreden met hen zijn - de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - hier niet over hebben gevraagd, terwijl zij ijveriger waren dan ons in het leren kennen van Allah - de Almachtige en Majesteitelijke. Ook is het zo dat degene die hen dan zou beantwoorden, veel meer kennis heeft dan ons over Allah, de Verhevene. Ondanks dit alles is de vraag niet voorgekomen. Is wat voor hen genoeg was, dan niet genoeg voor ons?
Het antwoord hierop is: Jazeker wel, het is de Moslim verplicht om genoegen te nemen met datgene waar de Vrome Voorgangers genoegen mee hebben genomen. Hij dient niet verder te vragen.
Daarna zei al-Imaam Maalik - moge Allah hem genadig zijn: ‘Ik zie jou niet anders' d.w.z. ik veronderstel dat jij niet iets anders bent, ‘dan als een innovator'. Jij wilt het geloof van de mensen voor hen verpesten. Daarna gaf hij bevel om deze persoon weg te sturen en hij werd uit de moskee gezet, d.w.z. de Moskee van de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - (in al-Medienah). Hij heeft niet gezegd: ‘Bij Allah, ik kan hem er niet uit zetten, omdat ik vrees tot degenen te behoren die genoemd worden in de Uitspraak van de Verhevene:
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ
‘En wie is er onrechtvaardiger dan degene die verhindert dat in de moskeeën van Allah Zijn Naam wordt genoemd?'
(Soerah al-Baqarah: 114)
...omdat ik deze persoon tegenhoud de moskee te betreden.' Dit gezien deze persoon niet naar binnen is getreden om Allah's Naam te gedenken. Integendeel, hij is naar binnen getreden om de dienaren van Allah te verpesten en zulke mensen dienen tegengehouden te worden.
Als degene die knoflook en uien heeft gegeten al tegengehouden dient te worden om de moskee te betreden, hoe zit het dan met degene die de religie van de mensen voor hen wil verpesten? Hebben wij dan niet méér recht om hem tegen te houden? Integendeel, bij Allah, maar vele mensen zijn onachtzaam.
In ieder geval, dit is een geweldige zaak, maar ik waarschuw jullie dat jullie niet moeten overdrijven in het zich bezighouden met de Namen en Eigenschappen en ik waarschuw jullie tegen het vragen van zaken die niet nodig zijn.
Sommige mensen zeggen: ‘Allah - de Verhevene - heeft Vingers', waarop de ‘verdraaiers' zeggen: ‘Hij heeft geen vingers, maar de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - bedoelde met zijn uitspraak:
إنَّ قُلُوْبَ بَنِيْ آدَمَ بَيْنَ أُصْبُعَيْنِ مِنْ أَصَابِعِ الرَّحْمَنِ
‘Voorwaar, de harten van de afstammelingen van Aadam bevinden zich tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige.'(5)
...dat Allah de Volmaakte Heerschappij en het Volmaakte Bestuur heeft.'
Vrij is Allah van elke tekortkoming, weten jullie het beter dan de Boodschapper van Allah - sallallahoe ‘alayhi wa sallam? Zij ontkennen dat Allah Vingers heeft, omdat zij veronderstellen dat het bevestigen hiervan inhoudt dat Allah met Zijn schepping wordt vergeleken. Wat zij dus eigenlijk doen, is Allah eerst met Zijn schepping vergelijken en vervolgens ontkennen dat Hij Vingers heeft. Zij hebben dus twee (verboden) zaken samengenomen, namelijk het vergelijken (tashbieh) en het ontkennen (ta'tiel).
Toen kwamen er anderen, die zeiden: ‘De harten van de afstammelingen van Aadam bevinden zich tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige', waarna zij de miswaak(6) tussen hun vingers hielden en zeiden: ‘tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige.' Moge Allah deze twee vingers afsnijden! Is dit toegestaan?
Het antwoord: Dit is niet toegestaan. Ten eerste: ben jij ervan op de hoogte dat Allah vijf Vingers heeft? Een duim en een wijs- en middelvinger, en een ringvinger en pink? Nee, dit weet jij niet. Ten tweede: ben jij ervan op de hoogte of ‘tussen twee Vingers van de Vingers van de Barmhartige' betekent dat de harten zich tussen de duim en wijsvinger bevinden? Of tussen de duim en middelvinger? Of tussen de duim en ringvinger? Of tussen de duim en pink? Hoe kun je iets zeggen over Allah waar je geen kennis over hebt? ‘Of verzinnen zij leugens over Allah?' Dit soort mensen dienen opgevoed te worden, omdat zij iets over Allah zeggen waar zij geen kennis over hebben.
Dan zeggen zij: ‘Heeft de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - niet zijn duim en wijsvinger op zijn oog en oor gehouden, toen hij zei: ‘En Allah is Alhorend, Alziend'?'(7)
Wij zeggen hierop: Ja, inderdaad, maar jij bent geen Boodschapper dat je dit ook kunt doen. Bovendien deed de Boodschapper - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - dit enkel om duidelijk te maken dat het ‘Gehoor' en ‘Zicht' is.
Ik herhaal dat de kwestie van de Eigenschappen een geweldige kwestie is... Pas op dat je uitglijdt, want wat zich onder jouw voeten bevindt, is bodemloos. Deze kwestie is namelijk heel ingewikkeld.
Anderen zeggen iets over de Uitspraak van Allah:
وَالْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
‘En Hij heeft de gehele aarde in Zijn greep op de Dag der Opstanding'
(Soerah az-Zoemar: 67)
Zij bewegen hun handen en doen alsof zij iets vasthebben - ik zoek mijn toevlucht bij Allah. Weer anderen zeggen: ‘in Zijn greep' betekent: ‘in Zijn Macht', maar het verschil tussen deze twee is enorm.
In ieder geval herhaal ik: Pas op met de kwestie van de Eigenschappen, pas op met het nutteloos praten over iets waar de Vrome Voorgangers niet over gepraat hebben.
Sommige geleerden hebben gezegd: ‘Degene die geen genoegen neemt met hetgeen waar de Metgezellen en de Taabi'oen (de generatie na de Metgezellen) genoegen mee hebben genomen; moge Allah ervoor zorgen dat niets genoeg voor hem is.'
Bron: Sharh al-Arba'ien an-Nawawiyyah, hadieth nummer 2
Vertaald vanuit het Arabisch door: Een zuster
-----------------------------------------------------------------------
(1) Voetnoot van de vertaalster: Selefie: Iemand die zich toeschrijft aan de methodologie van de Selef, voornamelijk als het gaat om de geloofsleer (‘Aqiedah). De Selef zijn de Metgezellen, de Taabie'oen (de generatie na de Metgezellen, die wel de Metgezellen, maar niet de Profeet - sallallahoe ‘alayhi wa sallam - hebben gezien) en de Taabi' at-Taabi'ien (de generatie na de Taabie'oen).
(2) Overgeleverd door al-Boekhaarie (6227) en Moeslim (2841).
(3) Al-Imaam al-Albaanie - moge Allah hem genadig zijn - werd gevraagd: De Profeet - sallallahoe 'alayhi wa sallam - heeft gezegd: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar zijn Beeld." Naar wie wordt hier verwezen met de verwijzing "zijn"?
Daarop antwoordde hij: Er wordt verwezen naar Aadam - 'alayhis-salaam. Wat de overlevering betreft: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar het Beeld van de Meest Barmhartige", deze is zwak en niet authentiek. De verduidelijking en gedetailleerde uitleg van haar zwakheid zal te vinden zijn in het derde deel van Silsilah al-Ahaadieth ad-Da'iefah, al is het zo dat velen van Ahloes-Soennah deze overlevering hebben bevestigd. Maar de kennis van hadieth assisteert niet in het bevestigen ervan. Hij is dus da'ief (zwak) en zelfs moenkar (een zwakke overlevering die een authentieke overlevering tegenspreekt) met de toevoeging: "...naar het Beeld van de Meest Barmhartige."
De authentieke overlevering, zoals die in Moeslim en andere is gekomen, is: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar zijn beeld." Niet meer. En in Sahieh al-Boekhaarie is overgeleverd op het gezag van Aboe Hoerayrah, met een toevoeging die benadrukt dat het woordje "zijn" verwijst naar Aadam, aangezien de Profeet - sallallahoe 'alayhi wa sallam - zegt: "Voorwaar, Allah heeft Aadam geschapen naar zijn beeld, met de lengte van 60 el (armlengte)." Dit is een duidelijke tekst die erop wijst dat de verwijzing terugkeert naar Aadam - 'alayhis-salaam. Maar als de overlevering met de verwijzing naar Allah authentiek zou zijn, dan geloven wij daarin, zonder er een hoedanigheid aan toe te kennen (takyief), zonder het te verdraaien (ta-wiel), zonder vergelijkingen te maken met de schepping (tashbieh) en zonder het te ontkennen (ta'tiel) (zie Silsilah al-Hoeda wan-Noer, cassette 89).
(4) Overgeleverd door al-Boekhaarie (3246) en Moeslim (2834).
(5) Overgeleverd door al-Boekhaarie (3246) en Moeslim (2834).
(6) Voetnoot van de vertaalster: Miswaak: Stokje van de Arak boom dat gebruikt wordt voor het reinigen van de mond.
(7) Overgeleverd door al-Boekhaarie (3246) en Moeslim (2834).