Mnogi islamski učenjaci posvećivali su veliku pažnju djelima srca. Pisali su zasebna kapitalna djela o tome i u njima naglašavali važnost djela srca. Iskrenost je prvo i najvažnije djelo srca. Ono je osnova svega. Naprotiv, iskrenost predstavlja suštinu vjere i ključ poziva svih vjerovjesnika i poslanika, alejhimus-salatu ves-selam:
(( وما أمروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء))
"A nije im bilo naređeno osim da Allaha obožavaju iskreno Mu ispovijedajući vjeru kao pravovjerni." (Prijevod značenja El-Bejjina, 5.)
((ألا لله الدين الخالص))
"A zar samo Allahu ne pripada iskreno ispovijedanje vjere?!" (Prijevod značenja Ez-Zumer, 3.)
Iskrenost je srž ibadeta i njegova duša. Ibnu Hazm, rahimehullahu te'ala, rekao je: "Iskrenost je tajna robovanja i ona je u djelima na mjestu duše u tijelu, pa je nemoguće robovanje bez iskrenosti kao što je i nemoguće da postoji tijelo bez duše."
Iskrenost je, takođe, osnova primanja djela i njegova odbijanja. Vodi do uspjeha ili propasti! Put je do Dženneta ili Vatre! Ukoliko izostane, tada vodi do Vatre, dok, s njenim ispravnim postojanjem i ostvarenjem put je do Dženneta.
Značenje ihlasa
Riječ „ihlas“ ukazuje na čistoću, daleko od pomiješanosti sa bilo čime. Tako, iskreno ispovijedanje vjere Allahu ima značenje ostavljanja rija'a-pretvaranja, kao što kaže Fejruz el-Abadi.
Riječ ihlasa jeste riječ tevhida, pa su muhlisuni-oni koji iskreno ispovijedaju vjeru Allahu muvehhidi i odabrani.
Što se tiče značenja ihlasa u šerijatu, ono je –kako kaže Ibnul-Kajjim, rahmetullahi alejh, - izdvajanje Allaha, subhanehu ve te'ala, u namjeri prilikom činjenja pokornosti, Njega jedinog, Koji nema sudruga. Pored ove definicije ihlasa od strane islamskog autoriteta Ibnul-Kajjima, rahmetullahi alejh, prenose se brojne definicije naših ispravnih prethodnika, pa je za ihlas rečeno:
- Da djelo bude čisto radi Allaha. Da u njemu ničega ne bude za nekoga drugog pored Allaha.
- Čišćenje djela od bilo kakvog udjela stvorenja u njemu.
- Čišćenje djela od bilo kakve primjese.
Muhlisu-onome koji iskreno ispovijeda vjeru samo Allahu, subhanehu ve te'ala, svejedno je kada bi sva njegova vrijednost izašla iz ljudskih srca radi njegova popravljanja odnosa sa Allahom, subhanehu ve te'ala. Kada bi se zbog toga svi ljudi okrenuli od njega, to mu ništa ne bi naudilo, jer davno je rečeno: „Ko spozna ljude, odmorit će se.“ Muhlis traži zadovoljstvo Allaha Jedinog, pa makar se zbog toga cijeli dunjaluk rasrdio na njega. On stremi Allahovom zadovoljstvu slušajući riječi svoga Gospodara:
((وما أمروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء))
„A nije im bilo naređeno osim da Allaha obožavaju, iskreno Mu ispovjedajući vjeru kao pravi vjernici.“ (Prijevod značenja El-Bejjina, 5.)
((قل الله أعبد مخلصاً له ديني))
„Reci: 'Samo Allaha obožavam, iskreno Mu ispovjedajući svoju vjeru.'“ (Prijevod značenja Ez-Zumer, 14.)
(( قل إن صلاتي ونسكي ومحياي ومماتي لله رب العالمين لا شريك له وبذلك أمرت وأنا أول المسلمين))
„Reci: 'Uistinu, moj namaz i moji obredi, moj život i moja smrt, posvećeni su samo Allahu, Gospodaru svih svjetova. On nema sudruga. To je meni naređeno i ja sam prvi musliman.'“ (Prijevod značenja El-En'am, 162-163.)
((الذي خلق الموت والحياة ليبلوكم أيكم أحسن عملاً))
„Onaj Koji je stvorio smrt i život da bi vas ispitao koji će od vas ljepše postupati.“ (Prijevod značenja El-Mulk, 2.) A lijepo činjenje djela jeste da se ona čine iskreno i ispravno, kako je to pojasnio Fudajl b. 'Ijjad, rahmetullahi alejh.
Prof. Hajruddin Tahir Ahmetovic
elbejan.com
(( وما أمروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء))
"A nije im bilo naređeno osim da Allaha obožavaju iskreno Mu ispovijedajući vjeru kao pravovjerni." (Prijevod značenja El-Bejjina, 5.)
((ألا لله الدين الخالص))
"A zar samo Allahu ne pripada iskreno ispovijedanje vjere?!" (Prijevod značenja Ez-Zumer, 3.)
Iskrenost je srž ibadeta i njegova duša. Ibnu Hazm, rahimehullahu te'ala, rekao je: "Iskrenost je tajna robovanja i ona je u djelima na mjestu duše u tijelu, pa je nemoguće robovanje bez iskrenosti kao što je i nemoguće da postoji tijelo bez duše."
Iskrenost je, takođe, osnova primanja djela i njegova odbijanja. Vodi do uspjeha ili propasti! Put je do Dženneta ili Vatre! Ukoliko izostane, tada vodi do Vatre, dok, s njenim ispravnim postojanjem i ostvarenjem put je do Dženneta.
Značenje ihlasa
Riječ „ihlas“ ukazuje na čistoću, daleko od pomiješanosti sa bilo čime. Tako, iskreno ispovijedanje vjere Allahu ima značenje ostavljanja rija'a-pretvaranja, kao što kaže Fejruz el-Abadi.
Riječ ihlasa jeste riječ tevhida, pa su muhlisuni-oni koji iskreno ispovijedaju vjeru Allahu muvehhidi i odabrani.
Što se tiče značenja ihlasa u šerijatu, ono je –kako kaže Ibnul-Kajjim, rahmetullahi alejh, - izdvajanje Allaha, subhanehu ve te'ala, u namjeri prilikom činjenja pokornosti, Njega jedinog, Koji nema sudruga. Pored ove definicije ihlasa od strane islamskog autoriteta Ibnul-Kajjima, rahmetullahi alejh, prenose se brojne definicije naših ispravnih prethodnika, pa je za ihlas rečeno:
- Da djelo bude čisto radi Allaha. Da u njemu ničega ne bude za nekoga drugog pored Allaha.
- Čišćenje djela od bilo kakvog udjela stvorenja u njemu.
- Čišćenje djela od bilo kakve primjese.
Muhlisu-onome koji iskreno ispovijeda vjeru samo Allahu, subhanehu ve te'ala, svejedno je kada bi sva njegova vrijednost izašla iz ljudskih srca radi njegova popravljanja odnosa sa Allahom, subhanehu ve te'ala. Kada bi se zbog toga svi ljudi okrenuli od njega, to mu ništa ne bi naudilo, jer davno je rečeno: „Ko spozna ljude, odmorit će se.“ Muhlis traži zadovoljstvo Allaha Jedinog, pa makar se zbog toga cijeli dunjaluk rasrdio na njega. On stremi Allahovom zadovoljstvu slušajući riječi svoga Gospodara:
((وما أمروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء))
„A nije im bilo naređeno osim da Allaha obožavaju, iskreno Mu ispovjedajući vjeru kao pravi vjernici.“ (Prijevod značenja El-Bejjina, 5.)
((قل الله أعبد مخلصاً له ديني))
„Reci: 'Samo Allaha obožavam, iskreno Mu ispovjedajući svoju vjeru.'“ (Prijevod značenja Ez-Zumer, 14.)
(( قل إن صلاتي ونسكي ومحياي ومماتي لله رب العالمين لا شريك له وبذلك أمرت وأنا أول المسلمين))
„Reci: 'Uistinu, moj namaz i moji obredi, moj život i moja smrt, posvećeni su samo Allahu, Gospodaru svih svjetova. On nema sudruga. To je meni naređeno i ja sam prvi musliman.'“ (Prijevod značenja El-En'am, 162-163.)
((الذي خلق الموت والحياة ليبلوكم أيكم أحسن عملاً))
„Onaj Koji je stvorio smrt i život da bi vas ispitao koji će od vas ljepše postupati.“ (Prijevod značenja El-Mulk, 2.) A lijepo činjenje djela jeste da se ona čine iskreno i ispravno, kako je to pojasnio Fudajl b. 'Ijjad, rahmetullahi alejh.
Prof. Hajruddin Tahir Ahmetovic
elbejan.com